Phụ lục:
Hoạt động 7: Công cụ lao động thay đổi từ thời nguyên thủy đến hiện đại.
Hoạt động 8: Review phim "A walk to remember".
Tắm tắt nội dung chương 3.

HOẠT ĐỘNG 7: SỰ THAY ĐỔI CỦA CÔNG CỤ LAO ĐỘNG TỪ NGUYÊN THỦY ĐẾN HIỆN ĐẠI

Định nghĩa công cụ lao động

Công cụ lao động là một bộ phận quan trọng của tư liệu lao động nó tác dụng trực tiếp vào đối tượng lao động, quy định trực tiếp năng suất lao động. Trình độ công cụ lao động là yếu tố phản ánh rõ nhất trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.

Công cụ lao động tròn thời tiền sử - công xã nguyên thủy

- Trước hết , từ những hòn đá tự nhiên , người nguyên thuỷ chế tạo thành những công cụ đơn giản, hết sức thô kệch, với những hình thù nhất định như ghè, đẽo một mặt, một đầu cho sắt, nhọn, có thể cầm tay để chặt, cắt, đập, đâm,…


công cụ bằng đá đầu tiên


- Những công cụ thô sơ đầu tiên này được dùng vào rất nhiều việc, kể cả làm việc và sửa chữa công cụ , tự vệ chống thú dữ. Khoa học gọi thời này là thời kì đồ đá cũ.

- Qua một thời gian dài, nhờ sống tập thể , kinh nghiệm sản xuất tăng lên, người nguyên thuỷ dần cải tiến và chuyên môn hoá các loại công cụ . Một loạt công cụ mới xuất hiện thích ứng với nhu cầu từng công việc nhất định . Có cái dùng để lao, có cái dùng để đập có cái dùng để cắt xén, đào, nạo ...

các dụng cụ dùng để đào, nạo, cắt

- Sau thời đồ đá cũ, loài người dần bước sang thời đại đồ đá mới, đặc điểm của thời đại này là công cụ chế tạo có kỹ thuật hơn, tinh vi hơn

- Cuối thời nguyên thủy, con người đã biết luyện đồng và đồng thau, thời đại kim thuộc bắt đầu tiếp theo con người còn biết luyện cả sắt :

công cụ bằng đồng

Công cụ lao động trong thời kì cổ đại - chiếm hữu nô lệ

- Công cụ kim khí đã mở ra một thời đại mới mà tác dụng và năng suất lao động của nó vượt xa thời đại đồ đá. Đặc biệt là công cụ bằng sắt thì không có một công cụ bằng đá nào so sánh được. Nhờ có đồ kim khí, nhất là sắt, người ta có thể khai phá những vùng đất đai mà trước kia chưa khai phá nổi.

công cụ bằng sắt

Công cụ lao động trong thời kì Trung đại - Xã hội phong kiến

- Dưới chế độ phong kiến ngành kinh tế có vai trò quyết định nhất là nông nghiệp. Trong thời kỳ đầu của chế độ phong kiến công cụ còn rất thô sơ dần dần về sau mới áp dụng phổ biến các công cụ bằng sắt, do nhu cầu tiêu dùng một số sản phẩm nông nghiệp thời bấy giờ

- Một số ngành nông nghiệp mới ra đời như trồng nho, rau, chăn nuôi ngựa, cừu dẫn đến yêu cầu phải cải tiến công cụ sản xuất nông nghiệp, nó cũng làm cho một số ngành nghề thủ công phát triển.

- Trước hết phương pháp nấu gang và chế biến sắt được cải tiến một mốc quan trọng.

- Thế kỷ 14 con người đã biết dùng luồng xe nước để thổi bễ rèn, giã quặng, thông gió trong lò, sử dụng cối xay chạy bằng sức gió, sức nước....Trong thời kỳ này với việc cải tiến công cụ lao động đã giúp cho xã hội có những bức tiến quan trọng trong sản xuất làm nền tảng cho các thời tiếp theo.

cối xay gió

CÔNG CỤ LAO ĐỘNG TRONG THỜI KÌ CẬN ĐẠI – TƯ BẢN CHỦ NGHĨA

- Thời kỳ này công cụ lao động vô cùng phát triển do trong thời kỳ này con người có nhiều thành quả trong phát triển khoa học, kỹ thuật việc chế tạo ra máy móc đã tạo khả năng to lớn cho việc rút ngắn thời gian lao động và giảm nhẹ lao động tăng thêm của cải cho người sản xuất cho sự thắng lợi của con người đối với lực lượng tự nhiên.

máy kéo sợi jenny
kiểu dáng oto đầu tiên

- Nhưng không có vấn đề nào không có mặt trái của nó, khi máy móc nằm trong tay giai cấp tư sản, máy móc lại được sử dụng làm phương tiện để kéo dài thời gian hoạt động sản xuất. Biến người sản xuất thành vật phụ thuộc vào máy móc làm cho người bị các lực lượng tự nhiên nô dịch.

Nô dịch làm việc bằng máy móc cho địa chủ

- Mặc dù vậy cần nhấn mạnh rằng máy móc và đại công nghiệp có tác dụng chủ yếu làm cho năng suất lao động tăng vọt, xã hội hoá lao động và sản xuất ngày càng cao dẫn đến mở rộng thị trường, thúc đẩy sự ra đời của trung tâm công nghiệp và những thành thị lớn, đồng thời tạo ra những tiền đề vật chất - kỹ thuật và xã hội cho một hình thái xã hội mới cao hơn.

Công cụ lao động trong thời kì hiện đại

- Đặc điểm công cụ lao động của thời kì này là vô cùng phát triển do trong thời kì này con người có nhiều thành quả trong phát triển khoa học.

- Khoa học - kỹ thuật trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học.

- Khoa học tham gia trực tiếp vào sản xuất, là nguồn gốc chính của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ cũng như công cụ lao động

- Một số phát minh tiêu biểu thời kì này như: 

Máy bay, vô tuyến truyền hình, máy tính, laser, Internet, Robot. 

Tự động hóa trong công nghiệp

HOẠT ĐỘNG 8: REVIEW PHIM "A WALK TO REMEMBER"

"Yêu" là gì? Yêu là vui, buồn, giận, nhớ, đợi chờ, mong ngóng, lắp đầy, trống vắng, hạnh phúc, đau nhói ở tim.. hay.. yêu chỉ đơn giản là yêu. 

Landon và Jamie

"A walk to remember" bộ phim kể về câu chuyện tình yêu hồn nhiên trong sáng giữa Landon Carter - một chàng trai bất cần đời, chơi bời lêu lỏng, mọi chuyện trong mắt anh đều tồi tệ và Jamie Sullivan - cô gái thuần khiết ngoan đạo có đức tin riêng của mình và tin sẽ có phép màu và mong chờ điều ấy xảy ra. Mọi chuyện bắt đầu từ khi Landon bị bắt sau một vụ trêu chọc bạn cùng trường gây hậu quả nghiêm trọng và phải tham gia vào Hội hoạt động phục vụ cộng đồng tại trường - nơi Jamie luôn dành thời gian sau giờ học.

                  
Khi mới yêu

 Họ đã diễn cùng nhau trên sân khấu, lần đầu cậu thấy Jamie đẹp đến thế, nhưng cậu vẫn cảm thấy xấu hổ khi nhận làm bạn với cô, sợ bị bạn bè trêu chọc, nhưng cô luôn đối xử với anh theo một cách tửu tế nhất vì cô cảm thấy anh không phải là người xấu và tính cách của anh có thể thay đổi được và Jamie đã đúng Landon đã thay đổi gần như là hoàn toàn so với trước kia từ tính cách, nhận thức, khả năng cảm nhận hạnh phúc đến với anh dễ dàng hơn trước rất nhiều.

                 
Ngắm sao cùng nhau 

Jamie đã khóc và buồn rất nhiều khi nói ra rằng cô đang bị bệnh "nan y" và cô không muốn mọi người xung quanh cô phải buồn khi cô ra đi nên cô đã chọn cách không hình thành mối quan hệ thân thiết thêm với bất cứ ai nữa nhưng cô vẫn đối xử rất tối với mọi người quanh cô. Ở Jamie luôn tin tưởng rằng mọi điều tốt đẹp sẽ đến mọi người sẽ đối xử tốt với nhau cùng nhau phát triển theo hướng tích cực tốt đẹp hơn. Cuối phim Jamie đã mất sau khi kết hôn và trải qua kì nghỉ ngắn cùng với chồng cô chính là Landon. Bộ phim kết thúc với cảnh một buổi chiều hoàng hôn và chỉ còn lại Landon một Landon khác hoàn toàn so với đầu phim.


                                       


Ngắm sao và ngắm nhau

Điều gì đã khiến Landon thay đổi như vậy? Cả về tích cách, sinh hoạt, cách đối xử với mọi người xung quanh? và còn tìm được mục đích sống của cuộc đời anh ấy.

Từ bộ phim ta đi tìm hiểu và làm sáng tỏ luận điểm của Mác “Bản chất con người không phải là trừu tượng cố hữu mà trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà các quan hệ xã hội".

Bàn về bản chất con người, trong tác phẩm: “Luận cương về Phoiơbắc”, C. Mác khẳng định: “Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hòa những quan hệ xã hội”. Theo C. Mác, không có con người trừu tượng, chung chung nằm ngoài các quan hệ xã hội, thoát ly điều kiện lịch sử mà nó tồn tại. Chỉ có trong mối quan hệ với những người khác, với đồng loại con người mới tồn tại, phát triển.

Mọi mối quan hệ xã hội đều tham gia vào quá trình hình thành, phát triển bản chất con người. Các mối quan hệ giữa người và người trong đời sống hiện thực là điều kiện, tiền đề để hình thành, phát triển bản chất người; vừa là môi trường điều kiện để con người thể hiện bản chất của mình. Vị trí, vai trò của các mối quan hệ xã hội không ngang bằng nhau trong sự hình thành bản chất con người và vai trò đó phụ thuộc vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Tuy nhiên, ở bất cứ đâu, trong bất cứ thời điểm nào thì quan hệ sản xuất vẫn là mối quan hệ cơ bản nhất quyết định các quan hệ khác, do đó cũng quyết định bản chất con người. Trong xã hội có giai cấp, tính giai cấp là hạt nhân của bản chất người.

Các mối quan hệ xã hội tham gia hình thành, phát triển bản chất con người phải thông qua hoạt động thực tiễn của chính họ. Bởi vì, trong quá trình hoạt động, con người bị quy định, chi phối, tác động bởi các mối quan hệ xã hội; đồng thời con người cũng cải biến các mối quan hệ đã có, xây dựng, phát triển những mối quan hệ xã hội mới. Con người vừa là khách thể, vừa là chủ thể của các quan hệ xã hội; vừa chịu sự chi phối của các quy luật xã hội, lịch sử; vừa sáng tạo ra chính bản thân mình. Vì thế, bản chất con người không nhất thành bất biến mà luôn vận động biến đổi. C. Mác chỉ rõ, con người tạo ra hoàn cảnh đến mức độ nào, thì hoàn cảnh cũng tạo ra con người đến mức độ ấy. Nội dung trên đây chính là cơ chế hình thành, phát triển bản chất con người, là bức tranh biểu hiện sinh động nhất bản chất con người trong lịch sử.

Luận điểm trên của C. Mác đã nhấn mạnh tính phô biến bản chất con người, nhưng không phủ nhận tính đa dạng phong phú về tính cách, nhu cầu lợi ích của mỗi con người với tính cách là những cá nhân. Bởi ngoài các mối quan hệ chung như quan hệ giai cấp, dân tộc, nhân loại; mỗi con người cụ thể còn có những quan hệ đặc thù, đơn nhất, và vai trò của các mối quan hệ đối với mỗi con người, ở mỗi thời kỳ lịch sử là không giống nhau.

Các quan hệ xã hội thay đổi ít hoặc nhiều, sớm hoặc muộn bản chất con người cũng sẽ thay đổi theo. Trong các quan hệ xã hội cụ thể, xác định con người mới có thể bộc lộ được bản chất thực sự của mình và cũng trong mối quan hệ xã hội đó thì bản chất của con người mới được phát triển.

Luận điểm khẳng định của C. Mác về bản chất con người là cơ sở khoa học để nghiên cứu, xây dựng, giải phóng con người một cách khoa học. Xem xét, xây dựng con người phải đi từ xã hội, từ những mối quan hệ xã hội hiện thực, cơ bản chi phối đến bản chất con người, cần thực hiện đúng lời chỉ dẫn của C. Mác là khi đánh giá, xem xét con người không phải căn cứ vào lực cá nhân con người đó, mà căn cứ vào con người trong hoạt động xã hội; và nếu như tính cách của con người do hoàn cảnh tạo nên, phải làm cho hoàn cảnh hợp với tính người. Tránh xem xét phiến diện, tuyệt đối hóa, hoặc tách rời giữa hai mặt sinh học và xã hội của con người.

=> Từ bộ phim ta có thể thấy bản chất của con người đã được thay đổi điều này đã làm sang tỏ luận điểm của Mác “Bản chất con người không phải là trừu tượng cố hữu mà trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà các quan hệ xã hội".


Bạn có thể tham khảo: